‘SALCILAR’ TARİH OLDU SALBAŞ KALDI YADİGAR
Bu resim bana ait. Yaşım beş var, yok… Cümbur
cemaat, ma´a aile Çobandede´ye
gitmiştik. O zaman göl yok; hayli aşağıdan nehir geçiyor. Bana göre yükselti o
kadar fazla ki, kendimi uçurumun tepesinde farz ediyorum. Düşmekten korkmadım
desem doğru olmaz, fakat aşağıyı seyretmeye de doyamıyorum.
Arada sırada birbirine benzeyen su
taşıtlarının geçtiğini fark ettim. Gemi desen gemi değil, kayık desen kayık
değil. Hepsinin de mürettebatı tek adamdan ibaret. Her sürücünün yanında sofra bezinden azık çıkını ve cerre (toprak su testisi) var. Oturdukları
yerde, ucuna teneke çakılmış, daldan kesme sırığı kullanarak taşıta yön
veriyorlar. Aslında akıntı gücüyle yol aldıkları belli.
Sordum; “Sal” dediler. Dağdan kesilen ağaç kütüklerini
birbirine bağlayıp akıntıya bırakarak Adana´ya kadar ulaşmasını sağlıyorlarmış.
Bunun için de, her sala, isterseniz kaptan diyebilirsiniz, bir sürücü oturtup
selametliyorlarmış. Yıllar sonra, o çocuk hafızama kazınmış görüntüyü çizmeye
çalıştığımda işte bu resim ortaya çıktı. Yeterli özen olmasa da, sal ve salcıyı anlatacak kadar
becerdiğimi söylerler.
Sallar, baraj inşaatı öncesine dek Şimdiki
Cumhuriyet Caddesinin Doğu kavşağı ile İmam Hatip Okulu arasındaki kumluğa
getirilir, buradan da kerestecilere dağıtılırdı. O yıllarda dağ yolu ne gezsin,
tır-kamyon ne arasın… Katırla, deveyle taşınacak gibi
değil. Asırlar öncesinden Sal´ı akıl etmişler, akıntıdan yararlanarak yüzlerce,
binlerce yıl kütükleri böyle taşımışlar Adana´ya. Çok değil, 35-40 yıl öncesine
dek bahsettiğim alan tamamen kerestecilere aitti ve yöreye semt olarak “Salcılar” denilirdi.
Bizim kuşak halen de “Salcılar” demeyi
sürdürür.
1953´te başlayan Seyhan Baraj İnşaatı
ilerledikçe salcılık yavaş yavaş zorlaştı ve nihayet geçit vermez oldu. Bunun
üzerine, Çakıt, Eğlence,
Körkün´ün de ana nehirle buluştuğu alanlara açılan şimdiki Salbaş, salların
varış limanı oldu. Oradan Adana´ya taşıma artık kolaylaşmıştı.
Çok medeni olmasa da, kamyon trafiğine uygun yol açılmış, palangalı-caraskallı yükleme
olanağı geliştirilmişti.
Salbaş kısa zamanda önem kazandı. Giderek
büyüyen yerleşime kucak açtı. Her gün onlarca salın kavuştuğu işlek bir nehir limanı haline
geldi. Salcılık yıllardır yapılmıyor. Salcılar dediğimiz semt de adını
değiştirdi. Keresteciler özel bir siteye taşındı. Gerl gelelim Salbaş adı
varlığını koruyor.
