YAZIN KISA
GÜNLERİ
“Yaz Mesaisi” deyince ne
anlıyorsunuz? Herkes gibi, resmi dairelerde kılık-kıyafette ufak bir serbesti,
değil mi?
Yolun iki yarısını geçirmiş olan bizlerin bildiği çok
farklıydı. O zamanlar, yaz mesaisi demek, tüm kamu işyerlerinde,
bankalarda, fabrikaların idari bölümlerinde, sabah yedi, yedi buçukta işe
başlayıp saat bir, bir buçukta da mesaiyi bitirmekti.
Adana yazlarının sabahı serincedir. Görünmeyen yaz
fırını gece boyu yanmadığı için sabaha karşı ortalık göreceli serinler.
Hele o yıllarda böyle apartman-mapartman
yok, evlerin her biri ağaçlı-mağaçlı
birer avluya sahip. Bunun anlamı şu; günümüzde, güneşin doğuşundan batışına
kadar, yaklaşık 14 saat kadar ısınan binalar, yükledikleri ısıyı
gece boyunca kustuğu için termometrede
düşüş eskiye göre pek az oluyor. Çok iyi anımsarız, Adanalı, saat on
bir, oniki’ye kadar dayanabildi mi, bundan sonra çıkan serinlikten eni konu
nasiplenirdi.
BAĞLAR, DAĞLAR
Okullar, 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’ndan hemen
sonra tatil düdüğünü çalardı. 1960 ihtilalini yapan komiteciler, 27
Mayıs kutlamaları canlı geçsin diye, tatiller Mayıs sonuna zıplatıldı. Şimdilerde,
Haziran’ın yarısına sarkıtılmış; sanırım çocukların sınıfta uyumasını
uygun görmüşler. İnsaf ile, izan ile düşünecek olursanız, Mayısın 20’sinden
sonra Adana gibi sıcak ve rutubetli bir yerde, hangi öğrenci sınıfta dikkatini
toplayabilir ki!.. Okuyabilse, okuduğunu anlayabilse neyse; ama mümkün değil.
Üç beş dakikalık bir gayretten sonra, yine
mayışır, yine uyuşur insan.
Haddimiz değil; bunu çözecek yetkimiz de yok, derinlemesine
bilgimiz de… Eğitimcilerimizin bir bildiği vardır (inşallah) helbet…
Eskiye dönelim;
Herkesin yaz için ya
köy, ya bağ, ya da yayla seçeneği vardı. Yaylacılık, yöremizin yüzlerce,
daha doğrusu binlerce yıllık geleneğidir. İnsanlar kışın aşağılarda, yazın
yukarılarda oturmuştur.
Şehirleşme ertesi de, kent dışında bağlık alanlar icat
edilmiş. Mahfesığmaz, Kurttepe, Kireçocağı, Zincirlibağ ve
Tarsus Yolu üzerindeki Keli Bağları, Adana’nın yarısından çoğuna
yazlık yuva olurdu.
Yaz mesaisine girildikten sonra, insanlar işten
çıkınca, otobüsle, bisikletle, olmadı atla, eşekle yolu tutar, aracına göre,
yarım saat ile bir saat arasında bağına gelir, günün yarısını burada
geçirebilirdi. Ertesi sabahın erken saatinde, bağ uykusunun dinlendirici
şifasından yararlanmış olarak kalkıp işinin başında olabilirdi. Böyle
bakarsanız iyi bir şeydi yaz mesaisi. 1980 İhtilal Yönetimi
tarafından kaldırıldı. Tıpkı büyük bir haltı becererek yerel kurtuluş bayram tatillerinin kaldırılması gibi.
ÖĞRETMENİM
Geleceğimizi şekillendirdiğini söyleyip de bunun kadir
ve kıymetini yeterince bilmediğimiz öğretmenler, o yıllarda, bizden birkaç gün
sonra tatile girebilirdi. Çünkü, ilkokulda, orta okul ve lisede olgunluk
sınavları vardı. Yani, son sınıf öğrencileri, karneden sonra bütün
derslerden tekrar ve bir kurul huzurunda sınavdan geçerdi. Sınav kurulları
birkaç öğretmenin katılımıyla oluştuğundan, öğretim kadrosunun tamamı da, sınav
sonuna kadar tatile çıkamazdı. Fakat daha sonra, yaklaşık net üç ay
kadar tatil yapabilirler, bol bol dinlenebilirlerdi. Sadece
başöğretmen ve müdürler sene başında erken başladığı için bu olanakları biraz
daha kısıtlıydı.
Günümüzde, öğretmenlerin yaz tatili iki ay ya vaaar,
ya yok. Onu da bir türlü sindirilemeyen seminerlerle falan zehir ediyorlar.
Hele şimdi bir de öğretmeni sınava
sokmak gibi bir acayip fikir oluşmuş ki, demeyin gitsin.
Hoş, çevremizde bağ kalmadı. Köyler, oy uğruna
mahalleye döndü. Yayla deseniz, günümüzdeki aziz ve de mübarek ekonomi ile
çıkacak mecal yok. Zaten 42 yıldır da
yaz mesaisi yok!.. Bizimkisi, bilene
nostalji aşısı yapmak, bilmeyenin de ağzını sulandırmak…
