SÜNNET DÖNEMİ SONLANIR
ŞERBET FASLINA GEÇİLİRDİ
Bu yazımda, 60-70 yıl gerilerden bahsedeceğim. Her yıl, Eylül
yarısına doğru başlayan sünnet törenleri yaklaşık iki hafta kadar sürerdi.
Özellikle hafta sonları, birinde davul-zurna, diğerlerinde sünnet olacak çocuk
ile kirveler ve aile yakınları olmak üzere, en az
üç fayton kentin bilinen cadde ve sokaklarında saatlerce
dolaşırdı.
“Neden Eylül?” diye sorup sual edecek
olursanız, el-cevap derim ki, “Çünkü Eylül, bağ-bahçe işlerinin sona
erdiği sezonu kapsar. Ünler satılmış veya alivre teslim edilmiş,
pekmez ve reçeller sırlı çömleklere doldurulmuş olurdu.” Çiftçiler
için durum böyle. Ya memur ve esnaf? Haa, işte onlar da yazın yakıcı
sıcağından sonra, sünnetli balalar iyileşme sürecini biraz daha serin havada
geçirsinler ve iyileşince de okul dönemine yetişsinler diye bu günleri seçerdi.
SIRA GELDİ ŞERBETE
Çok küçüktüm. Bir Pazar günü ziyaretimize gelen akraba çift kahve
içtikten sonra, bizi şerbete davet ettiler. “Söylediklerine göre,
Seniha’nın şerbeti içilecekmiş.” Şöyle anladım; Seniha isimli abla,
kendine özgü usullerle farklı şerbet yapabiliyor ve aile de o gururla
tanıdıklarını davet ediyor. Gerçi şerbet üzerine açılan sohbet “Kime
verdiniz?.. Ne işi yapıyor?.. Dayısını tanırdım, Melekgirmezesnafından,
iyi adamdır…” gibi sorular ve verilen cevaplarla bir süre
daha devam etti. Konuşmaların içeriğinden çok, Seniha Ablanın yapacağı o farklı
şerbeti içmek bana da nasip olacak mı sorusunun etkisindeydim.
ŞERBETİ İÇTİK
Ufacık çocuğum. Ben nebilirim. “ Şerbet” sözcüğünün “ Nişan” anlamına
geldiğini.
Şerbet içmek bana da nasip oldu. Akrabanın evi yüksek tavanlı iki
katlıydı. O gün ev ve avlusu tıklım- tıklım dolmuştu. Biz
çocuklar, avluda oynamaktaydık. Arada sesimiz yükseldiğinde kalabalıktan bir
emmi veya dayı “Şşşşşt!..Çocuklar,çocuklarrr!..” diye
uyarıyordu.
Kur’an okundu. Dualar edildi. Ardından da bildiğimiz şerbet
dağıtılmaya başlandı. Şerbetin yapıldığı yerdeydim. Kalaylım kocaman bakır
leğendeki buzlu ve şekerli suya bildiğimiz bici boyasından azıcık
dökünce, geleneksel şerbet oldu. Seniha abla ise ortalıkta
gözükmüyordu. Sıradan şerbet yani… Şerbet dolu bardaklar, tepsilerle üst
kattaki erkeklere, erkek gençler tarafından, alt kattaki odalardan birindeki
kadınlara da, genç kızlar tarafından ikram edilmekteydi.
NİŞAN TAKILIYOR
“Nişan takıldı, takılıyor” benzeri
sözler de dikkatime takılmıştı. Demek ki nişan denilen nesne takılacak bir
şeydi. Peki nereye ve nasıl takılırdı acaba… Anneme
sordum, yukarıda takılacağını söyledi. Merdiven basamaklarını yavaş yavaş
tırmanıp parlak örtülü, üstünde çiçek dolu vazo olan
kişinin hoca olduğunu anladım. Nişanı hocanın takacağını da tesadüfen duymuştum.
Bir süre bekledikten sonra Seniha Ablayı gördüm. Çok değişmişti.
Daha önce hiçbir zaman saçları yapılı, dudağı boyalı görmüş değildim. Hoca,
yine bir takım dualardan sonra Seniha Abla ile yanındaki tanımadığım abinin
parmaklarına yüzük taktı. Yine bir şeyler okuyup “El-Faaatiha!” deyince herkes
gibi ben de yeni öğrenmiş olduğum Fatiha’yı okudum. Nişan takılmıştı
ama ben nişanı da, nasıl takıldığını da kaçırmıştım. Sadece yüzüklerin
takıldığını gördüm, o kadar. Meğer ki, tabii sonradan öğrendim, nişanlı
olmak üzere yüzük takmakla nişan takılırmış.
Nişan da, yine çift-çubuk işleri bitip de çiftçinin, dolayısıyla
esnafın cebine para girdiği için sonbaharın sonunda yapılırdı daha çok. Onlarca
yıl var ki, o bildiğimiz şerbeti içmiyorum. Kendi nişanımda da, çocuklarımın nişanında
da akıl edip şerbet dağıtmadığımız için şimdi kendi kendime alındım.
