BÜĞELEK ZAMANI
Havalar ısındı,
sığırların en baş belasının zamanı geldi… Büğelekle tanışmış mıydınız? Bazıları
”Büvelek”
der. İsim zenginidir kendileri: Bükelek,
Buve, Bunelek, Bükülek, Bügelek, Külek… Toptan isim vermek gerekirse, Sığır Sineği en yakışanı. Kendinize
mukayyet olmanız için vesikalık fotoğrafını sunuyorum. En çok sığırlara
musallat olur. Kuyruk altına konup da kan emmeye başladığında şiddetli acı ve
rahatsızlık çeken hayvan kuyruğunu kaldırıp çıldırmış gibi koşar. Öyle ki, gözü hiçbir şey görmez; önüne
uçurum çıksa, fark etmez atlar. Fakat o habis iri sinek yapıştığı yerden
kolay kolay ayrılmaz. Ayrılsa da, saniyeler içinde tekrar konar.
Bazen de sığırın burun deliğine girer ki, işte o
zaman zavallı hayvanı zapt etmek, sakinleştirmek neredeyse imkansız olur.
Zavallıcık, kurtulabilme çabası içinde zıplayarak sağa sola saldırır, başını
nafile ağaçlara, duvara vurur… Ben de başkalarından öğrendim; büğeleğin
çıldırttığı hayvan için sığırtmaçlar “Cız
duttu” dermiş.
Büğeleği bilmezdim.
Altmışlı yılların ilk yarısında bu isimle
haftalık bir gazete yayınlandığında öğrendim. Merhum Cevdet Akçalı çıkarıyordu. Vardım, kapısını çalıp bir-iki yazı, bir
karikatür gösterdim. Hemen kabul etti. Yaş 18, başladık yazıp çizmeye. Bazen
yazılarımızda zülf-ü yâre dokunan tümceler oluyorsa, işte o Büğelek zamanından
kalma dürtülerdendir.
Yaz mevsimini
yarıladık. Etrafta, delirmiş, çıldırmış
havyan görebilirsiniz. Amman çok dikkatli olun. Hayvancılık öldü falan diye
düşünmeyin. Maazallah her an, her yerde, sokakta, meydanda karşınıza çıkabilir
büğelek vurgunu bir sığır. Bu nedenle, sosyal faaliyetleriniz sırasında göz
ardı etmeyin. Allah saklasın bir kondu mu, kanınızı emer de emer ve kolay kolay
kurtulamazsınız.
Benden söylemesi…
Köylük yerlerde eskiden çok kullanılırdı, “Ağustosta yatanı, zemheride büğelek tutar”
derlerdi. Bilirsiniz, zemheri, kış mevsiminin en soğuk günlerine verilmiş
isimdir. Yani büğeleğin görülmediği dönemleri kapsar. Sözün anlamı, işini iş
vaktinde yapmayan kişi, en olmadık yerde ve zamanda olmadık sorunlarla
karşılaşır demektir. Biz bunu, yanlış karar veya seçimlerde yanlış tercih
sonucu belâya bulaşmak, dert kuyusuna düşmek diye de yorumlayabiliriz.
Atmosferik etkilere
bakarak tahmin yürütüyorum; memlekette büğelek çoğalmış olmalı. Saldıranlar,
çıldıranlar olabilir. Siz siz olun, aman kendinize mukayyet olun. Görünüşleri
nasıl olursa olsun, büğeleklerin şakası olmaz.
Gençliğimde “Bir
bakışta adamın gözünden ne mal olduğunu anlarım” derdim. Adamların
gözünden, sözünden o kadar çok dilim yandı ki, şimdi artık yanılmamak için dört
etrafımı kolaçan ediyorum. Özellikle kibirli,
bugün böyle, yarın öyle konuşanlardan hemen uzaklaşıyorum; diplomalısı,
diplomasızı fark etmiyor. Anlayacağınız, işte tam da bu sıcak günlerde büğelek
korkusu içindeyim. Tavsiye ederim, siz de korkun ve çok dikkatli olun.
