ÇARDAK
Çardak
diye bağımızdaki ahşap evi bilirdim. Komşu evleri de çardaktı. Ekim-dikim yapılmayan, etrafı çiçeklerle
çevrili alanın bir yanındaydı. Önceleri derme çatma bir kulübeymiş. Dedem Çanakkale’den Suriye veya Filistin
cephesine giderken istasyonda görmüş babamı. Kırk günlükmüş o zaman. Birkaç
saat sonra gitmiş. Gidiş, o gidiş… Aylar sonra “Şehit oldu” demişler.
Babaannem iki kız ve üçü erkek beş çocuğu 11 dönümlük bağda ekip biçtikleriyle,
inekten sağladığı ürünlerle yetiştirmeye çalışmış. Her mevsiminde tohumundan
ürettiği böceklerin kozasını da sağarak çilelediği ipekten hatırlı bir ek gelir
de elde edermiş. Yeter mi? Elbette hayır. Babam
medreseden sınavla 4’üncü sınıfa gitmiş ve ilkokul biter bitmez, abisi gibi
çalışmak zorunda kalmış. Önce kebapçı
çırağı olmuş. Ateş başında saatlerce yelpaze sallamaktan bilekleri şişince,
marangoz çıraklığına terfi etmiş. Ustası beğenmiş çalışmasını. Kısa sürede kalfa olmuş. İş çıkışı da
bir tabelacıya yardım ederek yevmiyesine bereket katmayı da becermiş.
PARA BİRİKTİ MADEM BAĞA ÇARDAK ELZEM
Amcam
ve babam her şeyden önce birer bisiklet almışlar. Yeterli kereste parasını
denkleyince de, bağa eli yüzü düzgün bir ev yapmaya girişmişler. Bu kez de
babam usta, amcam çırak, her hafta sonu biraz orasını, biraz burasını derken
sevimli, iki katlı, önü verandalı çardağımız çıkmış ortaya. Sütunları salmadan, kirişleri dilmeden,
duvarları tahtadan, çatısı galvaniz saçtan güzel bir ev sayılabilirdi
çardağımız. Oturum dediğimiz kocaman avlunun ortasında, “erkek dut” dedikleri
meyvesiz, küçük yapraklı asırlık ağaç en az 15 metre çapında bir alana gölge
verecek kadar kocamandı.
Bağlardaki
avlular “oturum” diye bilinirdi.
Babaannem samanlı çamurdan çevresine 60 santim kadar yüksekliği olan kanal
yapmış, içini de toprakla doldurmuş. Aklım erdiğinde, çepeçevre çiçekler olurdu
bu kanallarda. Rengârenk kirli hanımlar,
horoz ibikleri, saksı güzelleri, mercanlar, gül damlası, reyhanlar, kokuda
birbiriyle yaraşan karanfil ve beyaz zambaklar, çıtlıklar hemen aklıma
geliveren çiçekler…
Bağımız
şimdiki Barkal Durağından 100 metre kadar içerdeydi. Oturuma 20 metre kadar
mesafede artık kullanılmayan su kuyusu
vardı. Benden evvel suyu buradan sağlıyorlarmış. Babam evlenmeden kısa bir süre
önce tulumba çaktırmış. Kuyudan sadece sarkıtılan karpuzları soğutmak ve etin
kokmasını önlemek için yararlanıyorlardı aklım erdiğinde.
İlk
akşamın sonuna doğru sivrisinek bulutları sökün ettiği için akşam yemeğini
erken yer, cibinliklere geçerdik. O saatlerde dışarıda işi olan eline aldığı
yapraklı bir küçük dalı sineksavar olarak
kullanırdı.
İLKBAHARDA BAĞ İŞLERİ BAŞLARDI
Şubat
ortasından itibaren yağışsız hafta sonları bağa gidilirdi. Budama ve ekim-dikim
ile kazma işleri aralıksız sürdürülürdü. Böylece, Mayıs sonuna doğru bağa
göçüldüğünde bazı ürünler yetişmiş olurdu. İncirlerimiz, elmalarımız, narımız,
eriğimiz, bademimiz, zerdalimiz ve tahminen 150 tevek de üzümümüz vardı. Ağaçlar
meyve vermeye başlar başlamaz da reçel,
pestil, sirke, pekmez, belbel (pestil), kesme (köftür) üretimi aralıksız sürerdi.
ADANA ZENGİNLEŞTİ
BAĞ YAŞAMIMIZ BİTTİ
Ellili yılların ilk yarısında fabrika üstüne fabrika kuruluyordu. Pamuk dışsatımı da giderek artarken, pamuk yetiştiricileri de paraya para demiyordu. Bağımızdaki ağaç ve tevekler söküldü. Bir tek o yaşlı duta kıyamadılar. Bağımız tarla oldu. Pamuk yetiştiricisi bir yakınımız “Yarıya” pamuk ekimi yaptı yıllarca. Masraflar ve yevmiye çıktıktan sonra kalan para elli-elli bölüşülüyordu. Sonradan o bölge mahalle oldu. Tarım bitti. Bağımızı gecekondular işgal etmeye başlayınca tıpkı Ankara gibi parsel parsel satıldı. Çocukluğumun halâ unutamadığım cânım bağı, neyse ki hayâlimdeki yerini sisli-sumanlı da olsa koruyor. ( NURETTİN ÇELMEOĞLU)
