Pazarda “ DOYUMLUK” değil, “TADIMLIK” Alışveriş

Pazarda “ DOYUMLUK” değil, “TADIMLIK” Alışveriş

SATANDA – ALANDA MEMNUN DEĞİL

Semt Pazarları, Ülke ekonomisinin can damarları olup, toplumsal yaşamında kılcal damarlarıdır. İnsanların, yaşam standartlarının belirlendiği, çeşitli sohbetlerin yapıldığı, alıcı ile satıcı arasındaki alışveriş hareketliliği de, toplumsal ilişkinin göstergesidir.

CUMA PAZARI

Pozantı’nın, iki giriş ve çıkışlarında, haftanın Pazartesi ve Cuma günleri kurulan, Semt Pazarının geçen hafta ziyaret ettik. İlk dikkatimizi çeken ise, Pazarların kendisine özgü olan, karmaşası yoktu. Ne satıcıların çığırtkanlığı, nede vatandaşların pazarlık sesleri duyulmuyordu. Özellikle, kadınların ayak üstü, sohbet mekanları olan semt pazarlarında çoğunluğu akraba olan insanların, karşılıklı selamlaşanlarına bile, nadir rastladık. Yaklaşık, bir saat süre ile dolaştığımız Cuma Pazarında, hiç canlı konuşmalara şahit olmadık. Okullarında açılmış olması dolayısıyla, çocuklar da olmayınca pazarın neşesi bile yoktu.

FİYATLAR

Pazar sohbeti yaptığımız vatandaşlar ve satıcıların, resim çektirmeme kararlılığı, açıklama yapma konusundaki tereddütleri de, pazar sessizliğinin dikkat çekici bir başka, olumsuz yanı idi.

Fiyatlar, bir ay içerisinde o kadar ters yüz olmuş ki, artık bir kaç kilo sebze ve meyve alana rastlamak da, adeta mucize olduğu gibi, tezgahlardaki fiyatlar ise, cüzdan değil, adeta can yakar hale gelmiş. Yemeden yaşanamayacağı gerçeği, alışverişleri de, artık doyumluk değil, tadımlık şekle dönüştürmüş. Yaptığımız Pazar araştırmasında, bir ay içerisinde, fiyatların artış oranın, yüzde yüzü aştığını öğrendik. Fasulye, o da geçkini 6.00 TL Pazarın değişmezi olan, Bursa ve Yerli Domatese rastlamadık. En ucuzunun etiketi ise, 4.00 TL idi. Patates 2-3 Lira arasında değişirken, Muz 7.00 TL, Biber 5.00 TL, Turşuluk Salatalık ise, 4-6 Lira arasında alıcı bekliyordu. Pazarın Kraliçesi, 7.00 TL ile Çilek idi. Patates ve Soğan, yüz elli kuruş idi. Sadece, bir yerde gözümüze çarpan Sarımsak ise, 12.00TL ‘den alıcı bekliyordu.

PAZARIN EFESİ MAYDONOZ

Pazar araştırmamızda, fiyatı değişmeyenin ise, Elli Kuruş ile, Maydanoz olduğunu öğrendik. Taze soğan, nane gibi salata malzemeleri ise, hiç gözüme çarpmadı.

KONSERVE ARTIK HAYAL

Temmuz sonu, Ağustos başı arasında, kasası 6 ile 7 Lira arasında değişen, satılmaması halinde ise, tezgah kenarlarına dökülen, Konservelik Domatesin fiyatının, kasa başı 60 ile 70 Lira arasında olduğunu öğrenince, bizimde betimiz benzimiz attı. Bunu en güzel ifadesini ise bize bir satıcı yaptı ve şöyle söyledi:

“Konserve yapmak için fiyatların ucuzlamasını bekleyenler ise, hüsrana uğradılar. Buda gösteriyor ki bu sene yemekler domates tadında olamayacak.”

SEYİRLİK

Gözlemlerimiz arasında yer alan, bir diğer önemli husus ise, kuru gıdalar oldu. İnsanların, mecburen yaş meyve ve sebzeyi tercih etmek zorunda kalmalarından dolayı da, satıcılar getirdikleri kuru gıdaları, satamadan geri götürüyorlar. Pazarların, değişmez bir başka satış çeşidi olan, işportalardaki tekstil ve plastik ürünler de, aynı şekilde, vatandaşın bakamadan geçtiği, satılmayan ürünler arasında idi.

TOPLUM GERGİN

İsmini vermeyen bir Pazar satıcısı, bu aşırı fiyat artışlarının, insanlar üzerindeki etkisini ise, şöyle özetledi:

“Gördüğünüz gibi, pazarda tam bir sessizlik hakim. Alan da, satanda artık pazarlık bile etmiyorlar. Sebebi ise, geçmişteki gibi kilolarca sebze ve meyve alınmıyor. En fazla aldıkları, bir veya iki kilo olması. Bu kısıntı ve sıkıntı vatandaşı da, çok gergin konuma getirmiş oluyor. Kimseyle, yüksek sesle bile konuşamıyoruz. Çünkü, vereceği tepkinin ne olacağını kestiremiyoruz. O bakımdan da, ne derlerse, siz haklısınız deyip, geçiştiriyoruz” dedi.

Cuma pazarındaki bu tablo, ülkemizde hala önlenemeyen, fiyat artışlarının da, canlı bir örneğini teşkil ediyordu. Siyasetçilerin, değil uğramak, uzağından bile geçmemek için, yollarını değiştirdiği Pazar yerinde, gözümüze çarpan tek siyasi isim ise geçmiş yıllarda, Ak Parti İlçe Başkanlığın yapmış olan, Kamil Erbil oldu. Erbil, bu Pazar turunun sebebini ise, bir Pazar ziyareti olduğunu ifade etti.

ÖZEL HABER: TEMAR ÜNAL