‘SALCILAR’ TARİH OLDU SALBAŞ KALDI YADİGAR

‘SALCILAR’ TARİH OLDU SALBAŞ KALDI YADİGAR

Bu resim bana ait. Yaşım beş var, yok… Cümbur cemaat, ma´a aile Çobandede´ye gitmiştik. O zaman göl yok; hayli aşağıdan nehir geçiyor. Bana göre yükselti o kadar fazla ki, kendimi uçurumun tepesinde farz ediyorum. Düşmekten korkmadım desem doğru olmaz, fakat aşağıyı seyretmeye de doyamıyorum.

Arada sırada birbirine benzeyen su taşıtlarının geçtiğini fark ettim. Gemi desen gemi değil, kayık desen kayık değil. Hepsinin de mürettebatı tek adamdan ibaret. Her sürücünün yanında sofra bezinden azık çıkını ve cerre (toprak su testisi) var. Oturdukları yerde, ucuna teneke çakılmış, daldan kesme sırığı kullanarak taşıta yön veriyorlar. Aslında akıntı gücüyle yol aldıkları belli.

Sordum; “Sal” dediler. Dağdan kesilen ağaç kütüklerini birbirine bağlayıp akıntıya bırakarak Adana´ya kadar ulaşmasını sağlıyorlarmış. Bunun için de, her sala, isterseniz kaptan diyebilirsiniz, bir sürücü oturtup selametliyorlarmış. Yıllar sonra, o çocuk hafızama kazınmış görüntüyü çizmeye çalıştığımda işte bu resim ortaya çıktı. Yeterli özen olmasa da, sal ve salcıyı anlatacak kadar becerdiğimi söylerler.

Sallar, baraj inşaatı öncesine dek Şimdiki Cumhuriyet Caddesinin Doğu kavşağı ile İmam Hatip Okulu arasındaki kumluğa getirilir, buradan da kerestecilere dağıtılırdı. O yıllarda dağ yolu ne gezsin, tır-kamyon ne arasın… Katırla, deveyle taşınacak gibi değil. Asırlar öncesinden Sal´ı akıl etmişler, akıntıdan yararlanarak yüzlerce, binlerce yıl kütükleri böyle taşımışlar Adana´ya. Çok değil, 35-40 yıl öncesine dek bahsettiğim alan tamamen kerestecilere aitti ve yöreye semt olarak “Salcılar” denilirdi. Bizim kuşak halen de “Salcılar” demeyi sürdürür.

1953´te başlayan Seyhan Baraj İnşaatı ilerledikçe salcılık yavaş yavaş zorlaştı ve nihayet geçit vermez oldu. Bunun üzerine, Çakıt, Eğlence, Körkün´ün de ana nehirle buluştuğu alanlara açılan şimdiki Salbaş, salların varış limanı oldu. Oradan Adana´ya taşıma artık kolaylaşmıştı. Çok medeni olmasa da, kamyon trafiğine uygun yol açılmış, palangalı-caraskallı yükleme olanağı geliştirilmişti.

Salbaş kısa zamanda önem kazandı. Giderek büyüyen yerleşime kucak açtı. Her gün onlarca salın kavuştuğu işlek bir nehir limanı haline geldi. Salcılık yıllardır yapılmıyor. Salcılar dediğimiz semt de adını değiştirdi. Keresteciler özel bir siteye taşındı. Gerl gelelim Salbaş adı varlığını koruyor.